Fiziksel Aktivite ve Sağlıklı Yaşam

Yaşam kalitesini yükselterek yaşamak,uzun yaşamak kadar önemli bir konudur.

Sağlıklı yaşlanmak ve yaşa bağlı oluşabilecek sağlık risklerini en aza indirebilmek için sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivitenin önemini biliyoruz.

Sağlığın tanımı sorulsa çoğu kişi bu sorunun yanıtını hasta olmama hali diye yanıtlar.Peki ya Dünya Sağlık Örgütü nasıl yanıtlamış bakalım:Yalnız hastalık ve sakatlığın olmayışı değil,bedenen,ruhen ve sosyal yöden tam bir iyilik halidir.

Hareketsiz yaşam tarzı,günümüz insanının en önemli sorunlarından birisidir.Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) verilerine göre,dünyada yılda 1.9 milyon kişinin ölüm nedenleri, hareketsiz yaşama bağlı sağlık sorunlarıdır.

Dünya genelinde meme kanseri,kolon kanseri ve diyabet olgularının yaklaşık %10-16’sına ve kalp damar hastalıklarının %22’sine hareketsiz yaşam neden olmaktadır.

-Günümüzde en çok sorulan sorulardan birisi nasıl aktif bir yaşam oluşturulabilir?

Bireylerin gün içerisinde fiziksel aktivitelerini artırabilecek 4 temel alan vardır:

¶  İşyeri

¶  Ulaşım (yürüme,toplu taşıma araçlarını kullanma,bisiklet kullanma vb.)

¶  Ev içi işleri (ütü yapma,ev süpürme,bahçe sulama)

¶  Boş zamanları değerlendirmesi (spor yapma vb.)

Yani biz her yerde, her koşulda bunu başarabiliriz.Hadi o zaman fiziksel aktivitenin yararlarından söz edelim.

Fiziksel Aktivitenin Yararları:  

J  Günlük düzenli fiziksel aktivite,sağlıklı beslenme ile birlikte kronik hastalıkların önlenmesinde en etkili öğedir.

J  Yağ dokusunu azaltır,yağsız doku oranını artırır,

J  Kemik yoğunluğunu artırır,

J  Dolaşım,kalp kapasitesi ve akciğer fonksiyonlarını artırır,

J  Kardiovasküler hastalık riskini azaltır,

J  Kardiovasküler yaşlanmayı yavaşlatır,

J  Düşük dansiteli lipoproten kolesterolü (LDL-C) (kötü kolesterol) azaltır,

J  Kalp hastalığının düşük risk göstergesi olan yüksek dansiteli lipoprotein kolesterol (HDL-C) ( iyi kolesterol) düzeyini artırır,

J  Kan basıncı (tansiyon) ve kalp atım hızını yavaşlatır,

J  Felç riskini azaltır,

J  Konstipasyon (kabızlık), kolon hastalıkları ve kanser riskini azaltır,

J  Genç bir görünüm,sağlıklı deri ve kas tonüsünün gelişimini sağlar,

J  Zevklidir ve yaşamı uzatır.

Fiziksel Aktivite ve Sağlıklı Beslenme İçin Hareket Planı

Ø  Aktivite ve egzersiz alışkanlıkları sağlıklı beslenme ile desteklemek gerekir.

Ø  Egzersiz öncesi,sırası ve sonrasında yeterli miktarda su içilmelidir.

Ø  Egzersizden hemen önce meyve suyu,çikolata,şekerleme,vb. basit karbonhidratlar ve yağ içeren besinler tüketilmemelidir.

Ø  Aç veya tok olarak egzersiz yapılmamalıdır.Egzersizden 3-4 saat önce ana öğün tüketilmiş olmalıdır.

Ø  Egzersiz süresi 1 saatten fazla oluyorsa %6-8 karbonhidrat içeren içeceklerin tüketilmesi gereklidir.

Ø  Haftada 5 kez veya daha fazla,30 dakika/gün,orta yoğunlukta fiziksel aktivite yapılmalıdır.

Ø  Televizyon izlerken,bilgisayar ile çalışırken veya sadece dinlenirken 30 dakikadan fazla oturulmamalıdır.

Ø  Egzersiz öncesi mutlaka bir sağlık kontrolü yaptırılmalıdır.Aşırı yüklenme ve zorlamalardan kaçınılmalıdır.

Ø  Gündelik hayatta zaman zaman arabayı bırakmak ve yakın mesafeleri yürümek aktiviteyi artırmanın yollarından birisidir.

Ø  Eve,okula ve iş yerine giderken otobüsten birkaç durak önce inerek yürüyüş yapılmalıdır.

Ø  Eğer eklemlerde bir sorun yoksa asansör yerine 3-4 kat merdivenle çıkılabilir.

Ø  Stresli ve sıkıntılı anlarda yürüyüşe çıkılması rahatlatıcı olacaktır.

KAYNAKLAR

1.ACSM Fitnessbook. AmericanCollege of Sports Medicine. LeisuraPress, Champaign,İllinoisi 1992.

2. American College of Sports Medicine.American DieteticAssociation Dietitians of Canada.

Joint Position Statement.Nutrition and AthleticPerformance. Medicine & Science in Sports & Exercise 2009 (41):709-731.
3.Anon:Physical Activity , HealthandWell-Being An İnternational Scientific Consensus Conference (Special issue) RQES 6684): 268-319,1995.